Eenmanszaak of vennootschap: alle voor- en nadelen op een rijtje

De ideale rechtsvorm bestaat niet

Als (startend) freelancer heb je wellicht al vaak horen zeggen dat de vennootschapsvorm de meest geschikte rechtsvorm is, ten koste van de eenmanszaak. Die stelling neem je maar beter met een korreltje zout. Want de keuze van de juiste rechtsvorm hangt af van diverse factoren, die per ondernemer kunnen verschillen.

Zo heb je als ondernemer in een eenmanszaak een pak minder wettelijke verplichtingen op vlak van besluitvorming of winstverdeling, en dus heel wat meer vrijheid. Ook heb je heel wat minder administratieve verplichtingen dan wanneer je een vennootschap opricht.

Daartegenover staat dat een vennootschap een fiscaal gunstiger regime geniet, en in de meeste gevallen ook een beperkte aansprakelijkheid met zich meebrengt voor jou als zaakvoerder.

Het verschil tussen een eenmanszaak en vennootschap

De eenmanszaak is veruit de meest gekozen ondernemingsvorm voor startende ondernemers. Kenmerkend hierbij is dat jij en jouw eenmanszaak één geheel zijn. Jouw bedrijf heeft dus geen aparte rechtspersoonlijkheid. Jij neemt alle beslissingen, en je bent volledig zelf verantwoordelijk voor de verbintenissen die je aangaat met je onderneming. Een logisch gevolg hiervan is dat alle inkomsten meteen ook persoonlijke inkomsten zijn, waarop je personenbelasting betaalt.

Een vennootschap is een aparte entiteit of rechtspersoon. Bij de oprichting ervan maak je – eventueel samen met andere oprichters – een contract op, waarin je de ‘identiteit’ van de vennootschap (naam, adres, kapitaal …) op papier zet. In dit contract leg je ook de statuten vast, met spelregels over de activiteiten, wie welke verantwoordelijkheid heeft en hoe het dagelijks bestuur geregeld wordt. Via een bezoek aan de notaris wordt dat officieel vastgelegd, en daarna volgt de publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Waarom kiezen voor een eenmanszaak?

Een eenmanszaak is interessant, omdat:

• de oprichting ervan erg eenvoudig is: je stapt een ondernemingsloket binnen, vraagt een ondernemingsnummer aan en klaar is kees;
• je weinig financiële risico’s moet nemen om jouw zaak op te starten;
• je niet verplicht bent om samen met anderen een onderneming op te starten;
• het de ideale manier is om de eerste stappen als starter te zetten. Blijkt het ondernemerschap toch niets voor jou te zijn? Dan is een eenmanszaak snel weer opgedoekt.

De belangrijkste voor- en nadelen van een eenmanszaak

Pro’s:

• Je hebt geen startkapitaal nodig, en ook een bezoek aan de notaris is niet vereist.
• Je beslist alles zelf, zonder medezaakvoerders of aandeelhouders.
• Je hebt amper administratieve verplichtingen: een enkelvoudige boekhouding (met het bijhouden van inkomsten en uitgaven) volstaat.

Contra’s:

• Jij draagt alle financiële risico’s: jouw privékapitaal is ook het geld van de zaak, dus jouw centen zijn niet beschermd.
• Je kan enkel investeren met je eigen kapitaal, wat de groei van jouw zaak kan afremmen.
• Je betaalt meer belastingen op je winst: hou er rekening mee dat alle winst belast wordt in de personenbelasting, met belastingschijven tussen 25 en 50 procent.

Waarom kiezen voor een vennootschap?

De oprichting van een vennootschap is een slimme zet, omdat:

•  je minder belastingen betaalt: omdat in een vennootschap meer geld omgaat dan in een eenmanszaak, betaalt een vennootschap maximum 25 procent belasting op haar winst;
• je je privévermogen kunt afschermen: omdat je vennootschap een eigen kapitaal heeft, ben je als ondernemer beperkt aansprakelijk voor mogelijke schulden die jouw vennootschap niet kan betalen;
• je op volle kracht investeringskapitaal kunt aantrekken, en zo op lange termijn focust.

De belangrijkste voor- en nadelen van een vennootschap

Pro’s:

• Je privévermogen is veilig, want enkel het geïnvesteerde ondernemingskapitaal ligt in de weegschaal bij mogelijke schulden.
• Je hebt meer fiscale optimalisatiemogelijkheden: als ondernemer keer je jezelf een loon uit, waarna de rest van de winst voordelig(er) belast wordt.
• Je hebt meer financiële kracht en groeikansen, omdat eventuele vennoten mee kunnen investeren in de zaak.

Contra’s:

• Het opstarten van een vennootschap vraagt de nodige tijd en energie, met onder meer het opstellen van een financieel plan, statuten, een bezoek aan bank, boekhouder en notaris …
• Hou rekening met de nodige oprichtingskosten, van enkele honderden euro’s tot zelfs 1500 euro of meer. En al is een minimumkapitaal vandaag niet meer vereist, toch moet je financieel plan voldoende stevig onderbouwd zijn.
• Meer wettelijke verplichtingen, en dus meer administratieve rompslomp: naast een sluitend financieel plan is ook een dubbele boekhouding vereist, met naast inkomsten en uitgaven ook een overzicht van betalingen en ontvangsten.

Eenmanszaak of vennootschap: aan jou de keuze! Veel succes als (startend) ondernemer!